ژینکوماستی یا بزرگی پستان در مردها به زبان ساده
بزرگ شدن بافت سینه در آقایان با عنوان ژنیکوماستی شناخته می‌شود که می‌تواند یکی از سینه‌ها و یا هر دو را درگیر کند. در حقیقت ژنیکوماستی به دو نوع حقیقی و کاذب تقسیم‌بندی می شود؛ ژنیکوماستی حقیقی بدین صورت است که توده‌ای زیر نوک پستان لمس می‌شود که اکثرا دردناک خواهد بود. اما ژنیکوماستی کاذب می‌تواند ترکیبی از بزرگی سینه و چاقی باشد. بزرگ بودن سینه در مردان می‌تواند یک طرفه یا دو طرفه باشد.
علت ژنیکوماستی چیست؟
بزرگ شدن بافت سینه در آقایان | یکی از شایع‌ترین دلایل بروز ژنیکوماستی، برهم خوردن تعادل میان هورمون‌های استروژن و تستوسترون می‌باشد. استروژن، مسئول کنترل ویژگی‌های زنانه از جمله رشد سینه‌ها می‌باشد و تستوسترون نیز مسئول کنترل ویژگی‌های مردانه از جمله توده عضلانی و یا موهای بدن. با این که هر دو هورمون، ویژگی‌های معمولی را در خانم‌ها و آقایان تولید می‌کنند، اما استروژن به میزان کمتر در مردان و تستوسترون به میزان کمتر در خانم‌ها تولید می‌شود. در صورتی که سطح استروژن در مردان بالا برود و تعادل آن نسبت به تستوسترون به هم بخورد، شاهد بروز ژنیکوماستی خواهیم بود.
مصرف برخی داروها می‌تواند بر روی هورمون‌ها تاثیر بگذارد و سبب بروز ژنیکوماستی شود که در بین آن‌ها داروهای شایع قلب و معده قرار دارند و حتی می‌تواند در اثر عوامل شناخته شده یا ناشناخته ایجاد گردد. به طور مثال از بدو تولد بزرگی پستان در اثر عبور هورمون‌های مادر از جفت طبیعی است و خود به خود برطرف می‌گردد.
همچنین در سنین بالای 60 سال به دلیل عدم تعادل هورمونی و غلبه هورمون‌های زنانه ژنیکوماستی تا حدی طبیعی است و اقدامی نمی‌طلبد، اما در این بین داروهایی که سبب ایجاد ژنیکوماستی می شود به شرح ذیل می باشد.
ژنیکوماستی در چه زمان اتفاق می افتد؟
ژنیکوماستی می‌تواند در هر دوره‌ای از زندگی مردان اتفاق بیفتد که شامل مراحل زیر می‌باشد:
- قبل از تولد. نوزادان پسر تازه متولد شده‌ای که هنوز تحت اثرات استروژنی که از مادر دریافت می‌کنند، هستند. بیش از نیمی از نورادان پسر با سینه‌های بزرگ به دنیا می‌آیند که معمولا دو تا سه هفته بعد از تولد برطرف خواهد شد.
- دوران بلوغ. سطح هورمون‌ها در دوران بلوغ تغییر می‌کند. بزرگ شدن سینه‌ها نیز معمولا شش ماه تا دو سال بعد از شروع بلوغ برطرف خواهد شد.
- در میانسالی. معمولا اوج بزرگ شدن سینه‌ها در سنین پنجاه تا هشتاد سال می‌باشد.
شرایط مختلفی در بروز ژنیکوماستی دخیل هستند. از جمله:
- چاقی و اضافه وزن
- کمبود مواد مغذی
- تومورهای موجود در بیضه‌ها
- بیماری‌های کبدی
- پرکاری تیروئید
- بالا و پایین بودن سطح تستوسترون
- مشکلات کلیوی
مصرف برخی داروها نیز می‌توانند باعث بزرگ شدن بافت سینه شوند.
ژنیکوماستی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص ژنیکوماستی با توجه به علائم فیزیکی، معاینه سینه، بررسی سوابق پزشکی و دارویی و دیگر معاینات امکان پذیر می‌باشد. درد سینه از جمله علائم بارز است. معمولا توده‌ای زیر سینه تشکیل می‌شود که به راحتی حرکت می‌کند. پزشک هم چنین به بررسی مصرف هر گونه دارو، مکمل و ویتامین‌های گیاهی می‌پردازد.
سوابق پزشکی باید به طور کامل مورد بررسی قرار بگیرد و معمولا تست‌هایی تجویز می‌شود تا مشخص گردد که آیا بیماری یا شرایط دیگری در بروز ژنیکوماستی دخیل می‌باشد یا خیر.
تست‌های تصویربرداری، ماموگرافی و اولتراسوند سینه به تشخیص نیز کمک می‌کنند. معمولا نیاز است آزمایش خون انجام شود تا سطح هورمون‌ها بررسی گردد.
کنترل و درمان ژنیکوماستی
بزرگ شدن بافت سینه در آقایان | معمولا نیازی به درمان ژنیکوماستی نیست. در بیشتر موارد و به مرور زمان، از میزان بزرگ بودن بافت سینه کاسته می‌شود. با این حال، اگر شرایط پزشکی علت بروز ژنیکوماستی باشد، نیاز به مصرف دارو خواهد بود. اگر مصرف دارو علت بروز ژنیکوماستی باشد، توصیه می‌شود مصرف دارو قطع و یا داروی جدید جایگزین شود.
جراحی نیز تنها در صورتی تجویز می‌شود که میزان درد سینه بالا باشد و یا میزان بزرگ بودن بافت سینه در حدی باشد، که فرد از حضور در اجتماع خجالت بکشد. نکته مهمی که باید به آن اشاره کنیم این است که برخی شرایط دیگر می‌توانند از لحاظ ظاهری مشابه ژنیکوماستی باشند، اما ژنیکوماستی نیستند از جمله:
سرطان پستان
مردان نیز می‌توانند به سرطان پستان مبتلا شوند اما شیوع بالایی ندارد. معمولا سرطان پستان یکی از سینه‌ها را درگیر می‌کند و به هنگام لمس، توده‌ای سفت احساس خواهد شد. هم چنین غدد لنفاوی موجود در سینه نیز بزرگ و متورم خواهند شد. در برخی موارد، ممکن است ترشح مایع از نوک سینه نیز مشاهده شود.
بافت چربی سینه
این مورد به طور عمده در مردان چاق مشاهده می‌شود، که می‌تواند به دلیل افزایش تجمع چربی در سینه‌ها باشد. (ژنیکوماستی نیز با التهاب بافت غده‌ای سینه همراه است، اما تجمعی از چربی مشاهده نخواهد شد).
جراحی ژنیکوماستی
جراحی ژنیکوماستی یکی از اعمال زیبایی است که سرپایی بوده و نیازی به بستری نخواهد بود و فرد می‌تواند پس از گذشت چند ساعت ترخیص شود. گاهی احتمال دارد یک روز درن در ناحیه سینه قرار داده شود، در طول روند جراحی از طریق چند سوراخ و با لیپولیز مکانیکی یا لیزری چربی ناحیه مورد نظر تخلیه و قسمت زیر نوک بافت سینه خارج می‌شود.